Zwyrodnienie stawów (osteoartroza) to powszechnie występująca choroba układu ruchu, która najczęściej dotyka pacjentów w wieku podeszłym lub średnim. Zwyrodnienie jest wynikiem starzenia się struktury stawu, a także efektem złożonych procesów biochemicznych, zachodzących w kościach i stawach. Jest to bardzo uciążliwe schorzenie, które może doprowadzić do przedwczesnej niepełnosprawności pacjenta, dlatego ważne jest, by jak najwcześniej podjąć odpowiednie leczenie i uniknąć szybkiego postępowania choroby.

Co jest najlepsze na zwyrodnienie stawów?

Niestety, na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. W tym przypadku wiele zależy od naszego wieku, stadium zaawansowania choroby, obecności innych chorób przewlekłych czy prowadzonego trybu życia. Zwyrodnienie stawów wymaga przede wszystkim przebywania pod stałą opieką lekarza, który będzie w stanie zaproponować najlepszą terapię leczniczą, a przy tym będzie regularnie monitorował postępy w leczeniu choroby. Bardzo często pacjent potrzebuje kompleksowej terapii, która opiera się na współpracy specjalistów z różnych dziedzin np. ortopedy, chirurga czy fizjoterapeuty. 

Leczenie osteoartrozy a czynniki ryzyka

W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów mamy do dyspozycji kilka dostępnych metod leczenia. Na początku jednak zawsze należy wziąć pod uwagę eliminację modyfikowalnych czynników ryzyka, które prowadzą do rozwoju tego schorzenia. Objawy zwyrodnienia stawów możemy często złagodzić poprzez redukcję masy ciała czy zmianę swojego trybu życia np. poprzez zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną (z niewielkim obciążeniem), rezygnację z palenia papierosów i spożywania alkoholu, a w miarę możliwości także modyfikację stanowiska pracy, które nie będzie obciążać naszych stawów. W przypadku niemodyfikowalnych czynników ryzyka, do których zaliczamy podeszły wiek, płeć żeńską, predyspozycje genetyczne i współistnienie innych chorób przewlekłych, zwykle niezbędne jest wdrożenie dodatkowego leczenia.

Metody leczenia zwyrodnienia stawów

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze choroby zwyrodnieniowej stawów opiera się głównie na metodach niefarmakologicznych, to znaczy edukacji pacjenta odnośnie zmiany codziennego stylu życia, wdrożeniu odpowiednich działań z zakresu fizjoterapii lub rehabilitacji ruchowej. Pomocne okazuje się także stosowanie specjalnej suplementacji w postaci witamin wzmacniających stawy i mięśnie. 

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne zwyrodnienia stawów polega głównie na podawaniu leków przeciwbólowych, które łagodzą uciążliwe objawy choroby zwyrodnieniowej. Najczęściej stosuje się w tym celu paracetamol lub leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zewnętrznie na skórę można natomiast stosować żele lub maści o właściwościach chłodzących lub rozgrzewających. Jedną z metod leczenia jest także podanie steroidów lub kwasu hialuronowego bezpośrednio do wnętrza stawu przy pomocy zastrzyków. Odbudowę chrząstki może wspomóc zażywanie preparatów, które zawierają siarczan glukozaminy, zaś w zaawansowanych przypadkach choroby zwyrodnieniowej, specjaliści zalecają niekiedy stosowanie bardzo silnie działających środków opioidowych.

Leczenie chirurgiczne

Niestety, czasami jedynym właściwym wyjściem w przypadku leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów jest przeprowadzenie operacji chirurgicznej. Dotyczy to m.in zwyrodnienia w obrębie stawu kolanowego lub biodrowego. U młodszych pacjentów zwykle sprawdza się osteotomia, czyli zabieg pozwalający na rekonstrukcję kości i stawów. U osób w podeszłym wieku natomiast najczęściej stosuje się endoprotezoplastykę (zastąpienie uszkodzonego stawu sztucznym elementem np. protezą). W niektórych przypadkach wykorzystuje się zabieg usztywnienia stawu (artrodezy), który przynosi wyraźne złagodzenie dolegliwości bólowych, ale jednocześnie powoduje trwałe zniesienie ruchomości stawu.

Znaczenie ruchu w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów

Zwyrodnienie stawów jest chorobą, której nie można całkowicie wyleczyć – można natomiast opóźnić pojawienie się poszczególnych objawów, a także powstrzymać jej rozwój i degenerację tkanek przy zastosowaniu właściwych metod leczenia. Wbrew pozorom, kluczowym elementem w leczeniu chorych stawów nie są środki farmakologiczne, lecz zajęcia ruchowe w szerokim tego słowa znaczeniu. To właśnie ruch sprawia, że w stawach wydziela się płyn, który wzmacnia i odżywia stawy, a także zabezpiecza je przed tarciem chrząstek. Podczas ruchu płyn stawowy wzbogaca się o składniki mineralne, które następnie wykorzystywane są do regeneracji tkanek. Aktywność fizyczna, rehabilitacja i fizjoterapia obejmująca także odpowiednie zabiegi fizykoterapeutyczne – to działania, które są w stanie przynieść pacjentowi ulgę przy dolegliwościach bólowych, zredukować zanik mięśni i poprawić ukrwienie tkanek.  

Istotne jest jednak, aby zarówno codzienna aktywność fizyczna, jak i pozostałe zajęcia ruchowe były odpowiednio dostosowane do potrzeb pacjenta – zbyt intensywne ćwiczenia mogą doprowadzić do przeciążenia organizmu lub kontuzji. Jeśli szukasz profesjonalnej pomocy w leczeniu choroby zwyrodnienia stawów i indywidualnego planu terapii, możesz je uzyskać w Wielospecjalistycznej Przychodni Lekarskiej https://www.ortodentika.pl/.